- Roman yazmaq dəhşətin ötəsində bir şey...
- Habil Yaşar
-
Roman yazmaq dəhşətin ötəsində bir şey...
Hər şeydən öncə hansı mövzu haqqında yazacağını düşünmək nəinki aylar, hətta illərini ala bilər. Zamanının nə zaman gələcəyinin səndən asılı olmadığı kimi, hansı mövzudan yazacağını belə sən təyin edə bilməzsən. O anidən-hər hansı bir hadisənin və ya hər hansı bir kəsin səndə buraxdığı təsirdən və ya tamamilə başqa bir şeylərdən doğular. Doğuluşu belə o qədər qəribədir ki...Bəlkə də bir insanın dünyaya gəlişindən daha qəribə, daha müəmmalı, daha əsrarəngiz...Bir insanın dünyaya gəlişi müəyyən qanunauyğunluqlara əsaslanır, amma bir romanın yazılmasında nə bir qayda-qanun, nə də hər hansı bir nizam-intizam mövcuddur. Doğuluşu bu qədər qəribə olanın yazılması necə olar...
İlk cümləni tamamladığın zaman sonrakı sətrlərin gəlişini izahedilməz bir həyəcanla gözləmək varkən səhifələrin, vərəqlərin cəmlənməsini və ən nəhayətində bir romanın tamamlanmsını görməyin necə müdhiş bir hiss olduğunun fərqini sizlər düşünün...Yazdığın hər sətr, düşündüyün hər misra bəlkə də sənin qanın bahasına yazılır, mürəkkəb sadəcə bir vasitədir. Bir yazıçı üçün yazmaqla keçən gecələr qaranlığı hiss etdirməyəcək qədər işıqlı ola bilər, çünki o, yazarkən aydınlanar, yazarkən yaşayar amma, eyni zamanda sabahları bir zülmət kimi sarsıntılı keçə bilər, çünki o, yazmaq üçün daima axtarışda, həmişə düşünməkdədir.
Yaratdığın hər bir xarakterin taleyini yazmaq, harada olmasından asılı olmayaraq kölgəsi olub daima onu izləmək sizə o qədər asan gəlməsin. Gerçək olmayan xarakterlərə o qədər can qoyursan ki, canından can verərək öz həyatın haqqında da o qədər maraqlanmırsan. Çünki, sən, bəli, sən yaratdığın hər bir xarakterin taleyinə cavabdehsən və onların başlarına gələn və ya gələcək hər bir hadisəyə görə böyük bir məsuliyyət daşıyırsan. Yazıçı olmayanlar ailələrinə, daha geniş mənada bəşəriyyətə cavabdehdirlərsə, yazıçılar yaratdığı xarakterlərin hər biri üçün məsuliyyət daşıyırlarsa(eyni zamanda digərləri kimi ailə, bəşəriyyət qarşısında da cavabdehdilər) onların daşıdığı yükün ağırlığını bir təsəvvür etsəniz. Cavabdehlik bir yana, sağlamlığını belə onlara qurban verər yazıçılar. Amma əvəzində yazıçı adını, əbədiyyəti qazanarlar.
Xarakterlər ruhuna o qədər hakim kəsilər ki...Sanki, onlar daima sənin ətrafında, səninlə dialoqdadır. Harada və zamanından asılı olmayaraq səndən əl çəkməz, səninlə zarafatlaşar, hətta səni mühakimə edib ağlada da bilərlər. Çünki, mövcud olmayan xarakterlər əslində mövcud kimi gələr sənə və bəzən sən onları deyil, məhz özünü mövcud olmayan bir varlıq kimi fikirləşər, bir su kimi axıb gedərsən.
Bəlkə də onlar sənin ən yaxın dostların, sirdaşların, qəhrəmanlarındır. Çünki, hər birində sənin düşüncələrin, sənin enerjinin qığılcımları var. Amma bütün bunlarla yanaşı sən həm də onlara azadlığı bəxş eləmiş, hər bir şeydə seçim etməyi onların öhdəsinə buraxmısan. Əks halda bir diktator yazıçı olmaqla yanaşı, xarakterlərinə hörmətlə yanaşmayan birisi kimi xatırlanarsan...Bir yazıçının varlığı əsərləri ilə yanaşı, xarakterlərinin mükəmməlliyindən də asılı deyilmi?
Yazmaq dəhşətin ötəsində bir şey olduğu kimi, yaşamın ötəsində də bir şey.
22.12.2020 23:40 Habil Yaşar
- 239
may 2024, Habil Y.
Sabir Etibarlı
Dünyanın üç müxtəlif yerindən, üç fərqli zamandan üç insan bir araya gətirilmişdi. Antik Çindən sərkərdə Konqzi, orta əsr Avropasından gənc qadın İzabella və müasir dövrdən......
Aqşin Mustafa
Ətrafı mühafizəçilərlə dolu olan Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti maşınına mindi və alxa qoltuqda oturdu. Qaranlıq bir səhər idi. Heç kim bir kəlimə də danışmamışdı. Bir......
Hüseynova Şümşəd
Vətən... Bəziləri üçün sadəcə kəlimə ola bilər, fəqət mənim varlığımdır. Bu hiss hələ uşaq yaşlarımdan mənim qanıma işləmişdir. Elə o, zaman anladım məgər mən vətənə......
Hüseynova Şümşəd
Bir müddət əvvəl Məmməd Əmin Rəsulzadənin "Bir Türk Millətçisinin Stalinlə İxtilal Xatirələri" adlı kitabın bitirdim. Kitab oxuyan zaman kitabı yazmağı sevməməyimə rəğmən bu kitabı qeydsiz......
Hüseynova Şümşəd
Bir yaz axşamı Ay işığında görsəm üzünü, duysam səsini. Kim deyər bezmişəm nur camalından. Ay mənim, bəxtimin qara taleyi. Səni sevmişdim günəşli bir gün, necə......
Səma Seyid
Səbinə adlı əxlaqlı və tərbiyəli xanım vardı. Birinci övladını dünyaya gətirməyə -ana olmağa hazırlaşırdı. Ancaq bu dövr onun üçün elədə asan keçmirdi. Yaşadığı ailədə çoxlu......
Hüseynova Şümşəd
İnsanlar niyə ürəyindən keçənləri olduğu kimi dilinə gətirə bilmirlər? Niyə pis olsaq belə "yaxşıyıq" deyirik? Niyə qorxuruq düşündüklərimizi deməyə? Birini sevirik, ancaq qorxuruq deməyə. Birindən......
Hüseynova Şümşəd
Həyat necə qəribədir heç düşünmüsünüz? Hər gün hər birimiz səhər dururuq və bir sıra məqsəd və məcburiyyətlərimiz üçün yol gedirik. Hər, axşam isə həmin yolu......
Fidan Hüseynova
Həyat sıfırın önünə bir artırmaq deyilmi? Sıfır rəqəminin özü nəyin varlığını bildirir ki? Və yaxud istədiyin qədər sıfırları düz yan-yana nəyin varlığını bildirəcək? Məgər bu......
Zahid Şirinli
Qulaq asın qəmlidir rəvayətim Elə özüm haqqımdadı bu söhbətim Bir gözəli mən sevib aşiq oldum Çalışıb həmişə sevgimə sadiq oldum Varıydı ürəydə sevgi həsrətim Gözümü......