...
  • Təmsil və Satirik Şeirlər
  • Mustafakamal İslamov




  • SATİRİK ŞEİR
    və
    TƏMSİLLƏR



    TƏMSİL

    Baxma ki, dost deyillər
    Xəkəndazla süpürgə
    Qurtarmaq çün “zibil”dən
    Daim olurlar birgə.


    “KUKLA”

    Sərbəst gəzməz, danışmaz
    Səhnədəki “kukla”lar.
    Uşaqlar da bilir ki,
    Onları oynadan var.


    TƏMSİL

    Yersiz alışıb-qızsan
    Salacaqlar tilsimə
    “Soyuqbaş” olsa ütü
    Alət olmaz heç kimə.


    KOR

    Öz həyat tərzləriylə
    Örnək qarışqaları
    Allah çox kiçik edib,
    Rənglərini qaraltdı.
    Görməmək çün bəşərin
    Ədalətsiz tövrünü,
    Dürüst qarışqaları
    Əzəldən kor yaratdı.





    QISQANCLIQ

    Ev telefonu qısqanıb
    Yeni çıxan mobillərə
    Kəsərək, öz xətlərini
    Üsyan etdi naqillərə.

    Bəyənmədi keçmişini,
    “Təpik atdı” ulusuna,
    Heç bir şeyə yaramayıb
    Düşdü zibil qutusuna.


    “BİR HƏYAT HEKAYƏSİ”

    Günəşin şüasını
    Yerə əks etdirib Ay,
    Təriflərdi özünü
    Günəşə tutaraq tay:
    “Mən də Günəş kimiyəm,
    Gecənin işığıyam,
    Adım dillərdən düşmür,
    Göyün yaraşığıyam”.

    Günəş bunu duysa da,
    Utanıb söz demirdi.
    Görürdü ki, Ay gəlir,
    Üz çevirib gedirdi…


    TƏMSİLLƏR

    Ölçüləri artdıqca,
    "Böyüdükcə" tərəzi,
    Haqq-hesabda artırdı
    Xəta etmək mərəzi.

    ***


    Çəngəlin şakəri var:
    Yaba tək kəsir dişi.
    Amma heç vaxt olmayır
    Dostu Dil ilə işi.

    ***

    Reklam edib, haqqında
    Yazdılar qalaq-qalaq.
    Sonda pencək qolunda
    Dəbə çevrildi yamaq.

    ***

    Canavar məhv edirdi
    Xəstə görsə hər kimi
    Demə, belə olurmuş
    Meşələrin həkimi.

    ***

    Hakimliklə düz gəlir
    Uzun boğaz qiyafə:
    “Yuxarı”dan səsləri
    Yaxşı duyur zürafə.

    ***

    Heyvanlara sərf etmir
    Ayı kimi deputat:
    “Soyuq”dan yox xəbəri,
    Yatır iclasda rahat.

    ***

    Güzgü nə oyun oynar,
    Nə də girər min dona.
    Kim necə “üz göstərsə”,
    Qarşılıq verər ona.

    Soyuducu deyir ki,
    “Şərt deyil saç yolasan.
    Yaşatmaq üçün gərək,
    “Soyuqqanlı” olasan”.

    ***

    Təmizqəlbli Tozsoran
    Oxuyub məzun oldu.
    İşə başlayan kimi
    İçi zibillə doldu.



    “SİYASƏT”

    Çərxi fələk tərsinə
    dövr etmişdi bu dəfə
    Boz uzunqulaq ələ
    keçirmişdi vəzifə.
    Atları işdən qovub,
    o, çıxardı tamaşa
    Harda gördü gic qoyun
    çəkib gətirdi başa.
    Onun bu hərəkəti
    hamını edirdi mat,
    Belə cavab verirdi
    soruşanda camaat:
    "Qoyunların içində
    uca görünürəm mən,
    Bilinməyir savadım
    ətraf qoyunlar ikən.
    Atlara rəhbər olmaq
    çox çətindir, bir deyin,
    Boş başımla onları
    necə tabe eyləyim?"




    TƏMSİL

    Sürü geri dönəndə
    Axsaq keçi sevindi:
    "Məni bəyənmirdilər,
    Birinciyəm mən indi."
    Bilmirdi ki, "bəy"liyi
    Bir müddətlikdir ancaq.
    Sürü addımladıqca,
    Hər kəs yerin tutacaq.



    MÜASİR "BAYATILAR"

    Kim su qatıb südümə?
    Heç bişməmiş, çürüdü.
    Mən bu ömrü sürmədim,
    Ömür məni sürüdü.

    Dağ gözünü açmamış
    Duman dağı bürüdü.
    Keçi yol göstərənsə,
    Arxasında sürüdü.

    Sən demə, yumşaq olan
    Saf qızılın dürüdü,
    Onu sərt eyləyənsə,
    Mis - dələduz cürüdü.

    TƏMSİL

    Dəvə ah-zar edirdi:
    "Belimin əyriliyi
    mənə çox yer eyləyən
    dərd deyildir" - deyirdi.
    Dərdiysə başqa şeydi –
    Axı şikəstliyindən
    insanlar minmək
    üçün istifadə edirdi...

    QADASIN ALDIĞIM RÜŞVƏT

    Ən mübhəm şövqü-məhəbbət
    Qadasın aldığım rüşvət.
    Canı coşduran hərarət
    Qadasın aldığım rüşvət.

    Tarixi olar minillik
    Şirin ismi var - "şirinlik"
    Ölünü dirildər, əlbət
    Qadasın aldığım rüşvət.

    Özgə idin? Dost olarsan!
    Qapımı ərklə açarsan
    Şübhəyə dəxi nə hacət?
    Qadasın aldığım rüşvət.

    Qaşıqla gor qazmaq olmaz
    Kasıb aşda qazmaq olmaz
    Maaşda varmı bərəkət?!
    Qadasın aldığım rüşvət.

    İstəsən qismətin olsun
    Gərəkir mənsəbin olsun
    Ən nəcib, elit cinayət
    Qadasın aldığım rüşvət.

    Arzuya, kama çatarsan
    Dövlətə, mala çatarsan
    Heç layiqmi ona lənət?
    Qadasın aldığım rüşvət.




    TƏMSİL

    Heyvanlar görəndə ki,
    tülkü yaltaqlığıyla
    hər sahədə başdadı,
    Şir də öz balasına
    tülkünü örnək kimi
    göstərməyə başladı...

    TƏMSİL

    Dovşanları yeyərək,
    etdiyi cinayəti
    gizlətməkçün canavar,
    "Dovşan hüququ" adlı
    bir təşkilat yaradıb,
    haray saldı o ki var.
    Təşkilatın önünə
    şüar asdı bu sayaq:
    ""Qatillərə yox!" deyək,
    Dovşanları qoruyaq!"

    TƏMSİL

    Kim gəlib vəzifəyə,
    Otursaydı kürsüyə
    Ona yaxın olurdu
    Hiyləgər taxta qurdu.
    Vəzifədə kim olsa
    Qurda fərq etməz, əlbət
    Ona maraqlı idi
    Vəzifə kürsüsündən
    Götürdüyü mənfəət.

    TƏMSİL

    Hamı qibtə edirdi
    xaricdə təhsil alıb
    evə dönən eşşəyə,
    Böyük etimad edib
    onu sədr seçdilər
    yaşadığı meşəyə.
    O, şəstlə ətrafına
    demokrat dərsi keçib
    hüquqdan qandırardı,
    Amma işdə, əməldə
    zatına sadiq qalıb
    hər kəsə anqırardı.



    TAPA BİLMİRƏM

    Köhnə tasdır, köhnə hamam
    Qarşımıza çıxır hər an
    "Sərgüzəşti vəziri-xan".
    Məmuru xalq üçün yanan
    Dövranı tapa bilmirəm.

    Dovşan şirə üstün gəlir
    Hamı bilir sirri nədir :
    Ölçü oğru əlindədir.
    Hakimi əməli-saleh
    Meydanı tapa bilmirəm.

    Pendir tələyə pərdədir
    Ağır güzaran çərlədir
    Yaxşılıq bir gün tərlədir.
    Şərbəti zəhərsiz olan
    Fincanı tapa bilmirəm.

    O gün düşdüm quyuya mən
    "... min lənət!" çıxdı dilimdən
    Dostum qazıbmış - biləndən,
    Üzrxahlıq istəməyə
    Şeytanı tapa bilmirəm




    XİSLƏT

    Hörümçək düşünürdü:
    Nə olsun ki, uçmağa
    Mənim qanadım yoxdur,
    Uçub mənə yem olan
    Həşaratlar nə çoxdur.




    HARINLIQ

    İşlək qarışqaların
    Zəhmətlə topladığı
    Malı gizli talayıb
    Satdı atlı qarışqa.
    Maşın aldı,ev aldı
    Yamanca harınladı.
    Əməyini yediyi
    Zəhmətkeş qarışqanı
    "Qarışqaca" saymadı.

    TƏMSİL

    Eşşəyin rəisi qoyulmuş dəvə
    Bunu öz qanuni haqqı bilirdi.
    Asılı deyildi o, rəhbərindən,
    Azad düşünürdü, azad gəzirdi.

    Bunu özlərinə təhqir bildilər,
    Adını bu işdən biryol sildilər.
    İndi də dəvəyə rəisdir eşşək
    O bilir ki, layiq deyil işinə,
    Belə iltifatçün əlbəttə, bişəkk,
    Daim minnətdardır öz rəhbərinə.




    TƏMSİL

    Xoruzu dəvət edib,
    Verdilər təzə qulluq
    Əvəzində yondular,
    Adlandı: “Yoluq quyruq”.

    TƏMSİL

    “Yolumu kəsdi!” – deyə
    Su hey söydü kranı.
    Kran nə çarədir ki?!
    İnsan qatıb aranı.
    TƏMSİL

    Həccdən qayıdan Tülkü
    Mollalığa başladı
    İndi nə məclis olsa,
    Süfrələrdə başdadı.
    “Uyma dünya malına!”-
    Baş gedir harayından.
    Evi əzəmətlidir
    Şəki Xan sarayından.

    TƏMSİL

    Polisə donos verdi
    Acmış, qoca canavar.
    Kirpinin arxasınca
    Donquldandı o ki var:
    “Soyuq silah gəzdirir,
    Üstündə var yüz tiyə,
    Adını da qoyubdur
    “Özünümüdafiə””.






    SATİRİK ŞEİR

    Qəssab yalan and içib,
    Müştəriyə “atırdı”.
    “Dədəm, erkəkdir”- deyib,
    Dişi əti satırdı.

    Qoy olsun dədən erkək
    Axı mən nə deyirəm?!
    Bəs özün insanmısan? –
    Buna şübhə edirəm.

    SATİRİK ŞEİR

    “Qızıl balıqdır” – sanıb,
    Suya atdı çox balıq.
    Satsaydı balıqları,
    Alardı babat qayıq.
    SATİRİK ŞEİR

    Mamed tamam bezmişdi
    QAİ-lərin əlindən
    Dallarınca deyinir,
    Od tökürdü dilindən:
    “Lap qır-saqqız olublar,
    Mən bilmirəm, üzləri
    Dəmirdi, yoxsa ətdi?!”
    Bir gün satıb maşını,
    “Podxod” ilə oğlunu
    Yol polisi “düzəltdi”.


    XƏBƏRSİZ

    Adəti üzrə arı
    "ev"indən çıxıb səhər,
    Yenə öz zəhmətilə
    bal topladı birtəhər.
    Çiçəkləri tozlamaq
    missiyasını gizli
    yazmışdı deyə Tanrı,
    Bəsit gələn ömrünün
    həqiqi mənasını
    başa düşmürdü arı...


    TƏMSİL

    Canavar deyirdi ki,
    O daha qəbul etmir
    Şirin böyüklüyünü.
    Bir zamanlar görübmüş
    Sirkdə hobbanıb-düşən
    Şirin düşüklüyünü.




    TƏMSİL

    Hamı bilir tülkünün
    Qohumu deyil ayı,
    İşləri getsin deyə,
    Onu çağırır “dayı”.


    TƏMSİL

    Gözlərdə qalxsın deyə
    Eşşək gedib CİP aldı.
    Eşşəklər sürür deyə
    CİP-I də gözdən saldı.


    TƏMSİL

    Günəş çıxmazdan öncə
    Xoruz hər gün banladı
    Toyuqlar elə bildi
    Günəş çıxmaq banladı.


    TƏMSİL

    Min zəhmət hesabına
    bal yığan arıların
    yoxdur gündüz-gecəsi,
    Yuxularına girir
    vergi məmuru olan
    boz ayının pəncəsi.


    TƏMSİL

    Gur səslə oxuyurdu:
    “Mənəm göldə xan, ağa!”
    Qarğa bir daş tozladı,
    Səsin kəsdi qurbağa.

    BİR DƏFƏ…

    Qayaya salam verdim
    Səs gəldi: Salam...Salam...
    Salamı almayanlar
    Utanıb ölmür, balam?!


    PUL

    Pulun faciəvi sonu
    KİV-lərdə manşetə döndü:
    "Atdan yıxıldı, ölmədi,
    Məzənnədən düşüb, öldü".


    TƏMSİL

    Kənar gəzib-dolansan,
    Udmaz səni bataqlıq.
    Zibil üfunət yayar,
    Sarsaqlarsa, yaltaqlıq.


    TƏMSİL

    Hində nə bir söz deyəni,
    Nə də ondan səsi zil var
    Xoruzun nə vecinə ki,
    "Dəvədən də böyük fil var".


    TƏMSİL

    Yox idi bir məsləyi,
    İçi boş, üzü badoş
    Hamıya "yarayardı"
    45 razmerlik qaloş.


    SATİRİK ŞEİR

    Mamedin öyünməyə
    Yaman vardı həvəsi:
    "Qonşu həyətdən gəlir
    Xoruzumun ban səsi".

    Bir gün Mamed kolluqdan
    Tapdı onun başını.
    Qonşu kəsib yemişdi
    Xoruzunun aşını.


    TƏMSİL

    Xoruzdan soruşdular:
    "Hamını mat edirsən.
    Söylə, bunca toyuqla
    Necə yola gedirsən?
    Xoruz:
    "Sevirəm", - deyib,
    Boğazımı yırtmıram,
    Sırğa, bazubənd alıb,
    Yaxamı tanıtmıram".


    TƏMSİL

    Zooparkdan qaçan Aslan
    vərdişini itirib,
    nə bir ov edə bildi,
    nə də bir şikar yırtdı.
    Gördü acından ölür,
    leş yeməkçün yenidən
    qəfəsinə qayıtdı.




    TƏMSİL

    İnək hey düşünürdü:
    “Bu quyruq nəyə gərək?
    Hey anlaqsız yellənir,
    Dincliyim tamam itmiş”.
    Bir gün qopdu quyruğu,
    Özündən razı inək
    Yalnız indi anladı,
    O nəyə lazım imiş...


    TƏMSİL

    At dedi döyüşçüyə:
    “Qardaş, lap istəyirsən
    Səni birbaş aparım
    Meydanın ortasına.
    Axı sənin yerinə
    Döyüşə bilmərəm mən,
    Gəl bunu anla sana!”


    TƏMSİL

    Qəfəsdə yatan ilan
    Yem olan ağ siçanı
    Tənbəl-tənbəl süzürdü.
    Nə qədər ki, tox idi,
    Onun hər kaprizinə
    “Dəyanətlə” dözürdü.


    TƏMSİL

    Sonda olmasın deyə
    nə yanlışlıq, nə kələk
    Üzlərdəki ləkəni
    göstərən güzgü özü
    ləkəsiz olsun gərək!
    ***
    Suyunu soyudurdu:
    "Qızıb, sınmasın, təki".
    Belə ömür sürürdü
    stəkanla nəlbəki.

    ***
    Bədəlini canıyla
    ödəməliydi Zəli
    Axı qanını müftə
    verərdi hansı dəli?!

    ***
    Yamanca razı idi
    televizor özündən:
    "Hamı məni dinləyir,
    razı qalır sözümdən".
    Əslində, insanların
    Çox idi qınaqları.
    Əfsuslar ki, TV-nin
    Yox idi qulaqları.


    TƏMSİLLƏR
    (Həyat şahmat taxtasında)

    Piyadadan dönən vəzir
    Nədən güclü olur belə?
    Çünki zəhmətlə yüksəlib,
    Verməyibdir ömrü yelə.

    ***

    Güclü görünsün deyə,
    Şah güclü "kadr"ları
    "Peşka"larla dəyişdi.
    Rəqibi qarşısında
    Zəif komanda ilə
    Çətin duruma düşdü.

    ***

    "Fil"lər "əyri" oynayır,
    "Top"larsa sevir "düz"ü.
    Vəzirin çoxdur zəhmi
    Çün sirrdir yolu, fəhmi.

    ***

    "Peşka" karyera üçün
    İki xana "tullandı".
    Arxadan bir səs gəldi:
    "Vəzifələr pulnandı".


    TƏMSİL

    İynənin fəndgirliyi
    ona uyan sapları
    alışdırıb yaxırdı:
    Salsa da dostlarını
    İynə əyri yollara,
    yolun sonunda özü
    qüsursuz , düz çıxırdı.


    TƏMSİL

    Pişik meydana qoydu
    Yağlı ət tikəsini.
    Camaata göstərib,
    Ərz etdi hikkəsini:
    "Sonra söyləməyin ki,
    "Ağzı çatmır", dillənir.
    Yenə də inanmırsız?
    Qardaş, bu ət iylənir!"




    TƏMSİL

    Ceyran anlasa da gözəlliyindən
    Başına dərd gəlir, od ələnirdi,
    Yenə hər görəndə suda əksini
    Sığal-tumar çəkir, cilvələnirdi...


    TƏMSİL

    Sanma, alatoranların
    Eynidir sifəti, donu
    Biri işığa aparır,
    Birinin zülmətdir sonu.

    TƏMSİL

    Saqqız kirşanlar çəkir,
    Ətirlər çiləyirdi.
    Qida kimi sevilmək,
    Yeyilmək istəyirdi.

    Əzib-əzib tamını,
    Dadını sümürdülər.
    Sonra da çıxdaş edib,
    Bayıra tüpürdülər.



    TƏMSİL

    Odun təkcə qalmışdı
    Qaranlıq odasında
    Az-az tüstülənirdi
    Həyatın sobasında.
    Onu tək qoymamaq çün
    Dost-tanışı yığışdı
    Bir odunla baş-başa
    Yanmaq üçün alışdı.


    TƏMSİL

    Meşədəki heyvanlar
    Bir gün səhər yığışdı.
    Hərə öz uğurundan
    Bəhs edərək, danışdı.
    Biri dedi:
    - Diplomun ən yaxşısın almışam.
    Biri dedi:
    - Çalışıb, mən deputat olmuşam.
    Biri dedi:
    - Qalxmışam alim dərəcəsinə.
    Biri dedi:
    - Çatmışam rəhbər vəzifəsinə.

    Tülkü gülüb, söylədi: "
    - Mən alidən aliyəm
    Siz sayan titulların
    Hamısına maliyəm.
    Soruşsaz səbəbini
    Nə susub, nə danmışam:
    Siz dərs oxuyan zaman
    Mən pullar qazanmışam."




    TƏMSİL

    Baxma ki al Günəşin
    Bəşəriyyət önündə
    Xidmətləri çox nəhəng,
    Başqa ulduzların da
    Üzə çıxması üçün
    Çıxıb getməsi gərək.




    TƏMSİL

    Başları üstə asıb,
    Lampanı “nalladılar”.
    Elə ki, teli düşdü,
    Çıxarıb, tulladılar.


    UNİTAZ

    Təmir vaxtı üstünə
    Qızıl suyu çəkilmiş
    Unitaz sevincindən,
    Fərəhindən “şişirdi”.
    Amma bilmirdi niyə
    İnsanların rəftarı
    Nə başqa bir yön alır,
    Nə də ki dəyişirdi.

    • noyabr 2017, Mustafakamal İ.

  • 2733
Düşüncələrin Qapıları

Şümşəd Hüseynova

Mən kiməm? Bu sualı çox zaman özümə verirəm və aldığım cavab bir "heç" olur. Dünyamızın qarışıqlığı və insanların səsləri arasında insan özünü necə tapa bilər?......

Ailə yükü 2-ci hissə (yaşadıqlarım)

Ceyhun Fikrət

O, ilin payızında mən orta məktəbə yollandım. Çünki artıq 7 yaşım var idi. Müəlliməmiz çox sadə bir müəllim idi. Hər gün sübh oyanıb dərsə getməyim......

Ailə yükü (yaşadıqlarım) 1-ci hissə

Ceyhun Fikrət

Bəzən həyatda etdiyin səhvlər səni həmişə izləyir. Sən bu səhvləri düşündükcə həyatın səni keçmişə sarı döndərir. Sən özün istəmədən keçmişlə müharibəyə qalxırsan. Başa düşürsən ki,......

Zəfər Günü

Şümşəd Hüseynova

Qarabağım... Vətənimin hər yanı gözəldir, fəqət Qarabağım gülüstandır. Məmləkətimin döyünən qəlbi - Qarabağım. Səni bizdən illər əvvəl aldılar, gözlərini bir an belə olsun, səndən çəkmədilər.......

Görəsən, mən ş*?

Sabir Etibarlı

Metrodan çıxıb avtobus dayanacağına qədər yeridi. İşdən sonra çox yorğun idi, amma yenə də yerində dayana bilmirdi. Saatına baxdı, saat 21:32 idi. Dayanacaqda səbirsizlənib irəli-geri......

Gedək

Şümşəd Hüseynova

Götür dərd sərini bu axşam, , biz olmayan yerə. Götür sözləri bu axşam, , söz olmayan yerə. Kim deyər həyatın dərdin? Kim bilər ürəyin fikrin?......

Bioqrafiya. Biblioqrafiya

Firuz Mustafa

(Nəşr edilmiş və tamaşaya qoyulmuş əsərlərinin natamam siyahısı) (Firuz Qədimаlı оğlu Mustаfаyеv) nasir, dramaturq, filosof Azərbaycan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi Bioqrafiyası......

Avqust

Sima Ənnağı

dodaqlarda Qaymaqlı dondurma kimi Xəfifcə əriyir, Havanın istisini Çiyimlərimdə daşıyıram Yapıncı kimi. Nə qədər görülməmiş yuxular, Nə qədər oyanmamış ürəklər var da. Nə qədər......

Üç fədakar

Sabir Etibarlı

Dünyanın üç müxtəlif yerindən, üç fərqli zamandan üç insan bir araya gətirilmişdi. Antik Çindən sərkərdə Konqzi, orta əsr Avropasından gənc qadın İzabella və müasir dövrdən......

Sevimli bir eşq hekayəsindən

Aqşin Mustafa

Ətrafı mühafizəçilərlə dolu olan Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti maşınına mindi və alxa qoltuqda oturdu. Qaranlıq bir səhər idi. Heç kim bir kəlimə də danışmamışdı. Bir......