...
  • Q O Z Hekayə
  • Dəhnəli Məmməd Hacızadə

  • Dəh­nə­li MƏM­MƏD (HA­CI­ZA­DƏ)

    Ey Ahu­ra Məz­da! Ha­çan tam düz­lük və pəh­riz­kar­lıq hökm sü­rüb, əkin­li və bol məh­sul­lu tar­la­la­rı­mız, gö­zəl ai­lə­lə­ri­miz ola­caq? Bu xoş­bəxt­lik bi­zə nə vaxt ve­ri­lə­cək?
    Zər­düşt

    –Tor­ba­mı ve­rin. Ve­rin tor­ba­mı.
    – İtil bur­dan, kü­çük. Bir də sə­ni bu­ra­lar­da gör­səm, əl­lə­ri­ni qan­dal­la­yıb apa­ra­cam şö­bə­yə.
    Po­lis qoz­la do­lu tor­ba­nı ar­xa otu­ra­ca­ğa atıb ma­şı­na otur­du. Əli­ni tor­ba­ya uza­dıb bir ne­çə qoz gö­tür­dü. Qo­zu ov­cun­da sın­dı­rıb ye­dik­cə şe­şə bığ­la­rı­nın al­tın­dan ağa­ran iri, ey­bə­cər diş­lə­ri gö­rü­nür­dü. Ma­şı­nın mü­hər­ri­ki­ni işə sa­lıb de­yin­mə­yə baş­la­dı.
    - Uşaq­da ha­ya­sız­lı­ğa bax e. Pay aton­nan, əv­vəl­lər adam­lar “qır­mı­zı pa­paq” gö­rən­də giz­lən­mə­yə yer ax­ta­rar­dı­lar. Bun­la­rın gö­zün­də qor­xu qal­ma­yıb.
    Cə­lil köy­nə­yi­nin qo­lu ilə al­nın­da pu­çur­la­mış tə­ri si­lib, po­lis ma­şı­nı­nın ar­xa­sın­ca bax­dı. Evə əli­boş ge­də­cə­yin­dən pərt ol­muş­du. Bir az dü­şün­dük­dən son­ra, yol bo­yu dü­zül­müş qoz ağac­la­rı­nın ət­ra­fın­da gə­ziş­di. Bir xey­li qoz yığ­dı. Gü­nəş bat­maq üz­rə idi. Bir az da yu­ban­sa, ana­sı ni­ga­ran qa­la­caq­dı.
    - Har­da qal­mı­san, ay ba­la, gəl çö­rək ye, yə­qin, ac­mı­san.
    - Yox, ay ana, ac de­yi­ləm. Dərs­lə­ri­mi ha­zır­la­yım, son­ra ye­yə­rəm.
    Cə­lil cib­lə­rin­də­ki qo­zu ye­ni­cə ayaq açıb ye­ri­yən ba­cı­sı­nın qar­şı­sı­na qo­yub, ki­tab-dəf­tə­ri­ni gö­tür­dü. Ev tap­şı­rıq­la­rı­nı ha­zır­la­yıb, çar­pa­yı­ya uzan­dı. Zey­nəb oğ­lu­nu yor­ğun gö­rüb, onun sa­çı­nı ox­şa­dı.
    - Cə­lil, ye­nə ora get­miş­din? Ora get­mə, ba­şı­na dö­nüm, yol qı­ra­ğı­dır, zi­yan­lıq olar. Di­lim - ağ­zım qu­ru­sun, ma­şın-zad vu­rar, az dər­di­miz yox­dur.
    - Qorx­ma ana, mən da­ha uşaq de­yi­ləm. Ya­dın­da­dı? Atam cəb­hə­yə ge­dən­də de­di ki, da­ha bu evin ki­şi­si­sən.
    - Ay də­cəl, ya­man­ ha­zır­ca­vab­san a.
    Zey­nə­bin göz­lə­ri dol­sa da bi­ru­zə ver­mə­di. İki ilə ya­xın­dı ki, ərin­dən heç bir xə­bər yox idi. İt­kin düş­mə­yi ba­rə­də gə­zən söz-söh­bə­tə nə ina­nır, nə də bu ba­rə­də oğ­lu­na da­nı­şır­dı. Ümi­di­ni üz­mür­dü. Çə­tin­lik­lə də ol­sa, iki öv­la­dı­nı bö­yü­dür­dü. Son vaxt­lar Cə­li­lin yı­ğıb gə­tir­di­yi qo­zu lə­pə­lə­yib, qon­şu­la­rı­na ve­rib, ba­zar­da sat­dı­rır, evi do­lan­dı­rır­dı. Zey­nəb oğ­lu­nun bu kö­mə­yin­dən ra­zı qal­sa da, hə­mi­şə ürə­yin­də bir na­ra­hat­lıq gə­zir­di.
    - Cə­lil, qalx, oğ­lum, mək­tə­bə ge­ci­kər­sən.
    Cə­lil ya­rı­yu­xu­lu qal­xıb otur­du. Göz­lə­ri­ni ovuş­du­rub hə­yə­tə düş­dü.
    Güc­lü kü­lək əsir­di. Əl-üzü­nü yu­yub tez ey­va­na çıx­dı. Ana­sı­nı səs­lə­di.
    - Ana, ay ana.
    - Nə olub? Keç içə­ri. So­yuq olar. Pal­ta­rın na­zik­dir.
    Cə­lil ota­ğa keç­di.
    - Bi­lir­sən, ana, de­yi­rəm, bəl­kə, bu gün mək­tə­bə get­mə­yim. Ne­cə bi­lir­sən?
    - Nə­yə gö­rə de­yir­sən?
    - Güc­lü kü­lək əsir, yə­qin, kü­lək qoz­la­rın ha­mı­sı­nı tö­küb ye­rə. Mən mək­təb­dən qa­yı­da­na­can yı­ğa bi­lər­lər.
    - Yox, nə da­nı­şır­san, Cə­lil, dərs­dən qal­maq ol­maz. Be­lə şey­lə­ri ba­şın­dan at, dərs­lə­rin haq­qın­da dü­şün.
    Cə­lil bir söz de­mə­dən ki­tab­la­rı­nı çan­ta­sı­na yığ­dı. Bir ti­kə çö­rək ye­yib mək­tə­bə yol­lan­dı.
    Kü­lək da­ha da güc­lə­nir­di. Ağac­dan qo­pan sa­rı yar­paq­lar si­nif ota­ğı­nın pən­cə­rə­si­nə çır­pıl­dıq­ca Cə­li­lin fik­ri da­ğı­lır­dı. Dər­sin qur­tar­ma­sı­nı sə­bir­siz­lik­lə göz­lə­yir­di. Elə ki, zəng ça­lın­dı, Cə­lil yu­ban­ma­dan evə dön­dü. Pal­ta­rı­nı də­yiş­di. Tor­ba­sı­nı gö­tü­rüb yo­la dü­zəl­di.Yol bo­yu çi­yin­lə­rin­də qoz­la do­lu tor­ba da­şı­yan adam­la­rı gör­dük­cə da­ha da tə­lə­sir­di. Nə­ha­yət, qoz ağac­la­rı­nın ya­nı­na ça­tıb nə­fəs dər­mə­dən qoz yığ­ma­ğa baş­la­dı. Az son­ra yer­də­ki qo­zun tü­kən­di­yi­ni gö­rüb ağa­ca çıx­dı. A­yaq­la­rı ilə bu­daq­la­rı dö­yəc­lə­di. Bir­dən yo­lun o ba­şın­da po­lis ma­şı­nı gö­rün­dü. Cə­lil ya­rı­ya qə­dər yığ­dı­ğı tor­ba­nı giz­lət­mək üçün ye­rə düş­mə­yi qə­ra­ra al­dı. Tə­ləs­di­yin­dən aya­ğı sü­rü­şüb üzü üs­tə ye­rə yı­xıl­dı.­Yer­də­ki qu­ru bu­da­ğın çı­xın­tı his­sə­si bı­çaq ki­mi qar­nı­na bat­mış­dı. Ağ­rı­dan qış­qır­ma­ğa baş­la­dı. Bu vaxt po­lis onu gö­rüb ma­şı­nı sax­la­dı. Hə­min şe­şə­bığ po­lis idi.­ Kef­li və­ziy­yət­də ma­şın­dan dü­şüb du­bin­ka­sı­nı yel­lə­də­rək ona ya­xın­laş­dı. Po­li­sin ona sa­rı gəl­di­yi­ni gö­rən Cə­lil qa­na bu­laş­mış əli­ni uza­dıb zarıdı:
    -Xa­hiş edi­rəm, po­lis əmi, mə­ni xəs­tə­xa­na­ya apar, ya­ra­lan­mı­şam.
    -Ya­ra­lan­mı­san? Lap əcəb elə­mi­sən. ­Sə­nin ki­mi­lə­ri­nin aqi­bə­ti be­lə ol­ma­lı­dı.
    Po­lis uca­dan gül­dü.­ Qoz tor­ba­sı­nı gö­tü­rüb sö­zü­nə da­vam et­di.
    -Çaş­ma, ba­la, bu po­lis ma­şı­nı­dır, tə­ci­li yar­dım-zad de­yil ha.
    Po­lis ma­şı­na əy­lə­şib göz­dən it­di. Cə­lil sü­rü­nə-sü­rü­nə yo­la ya­xın­laş­dı. Yo­lun kə­na­rı­na ya­xın­laş­mış­dı ki, hu­şu­nu itir­di. Çox keç­mə­dən yol­da yük ma­şı­nı gö­rün­dü. Yük ma­şı­nı­nın sü­rü­cü­sü qon­şu kənd­də ya­şa­yan Tap­dıq ki­şi idi. Tap­dıq ki­şi ma­şı­nı sax­la­yıb Cə­li­lə ya­xın­laş­dı. Tər­pən­mə­di­yi­ni gö­rüb nəb­zi­ni yox­la­dı. Nəb­zi vu­rur­du. O tə­rəf - bu tə­rə­fə ba­xıb, Cə­li­li ma­şı­na qal­dır­dı. Uşa­ğın kim ol­du­ğu­nu bil­mə­di­yin­dən onu ra­yon xəs­tə­xa­na­sı­na apar­ma­ğı qə­ra­ra al­dı.
    Xəs­tə gəl­di­yi­ni eşi­dən hə­kim­lər Tap­dıq ki­şi­ni döv­rə­yə al­dı­lar.
    -Xey­li qan iti­rib.
    -Tə­ci­li əmə­liy­yat la­zım­dır.
    -Biz ən müa­sir pre­pa­rat­lar­dan is­ti­fa­də edi­rik.
    -Xəs­tə nə və­ziy­yət­də­di, adı­nız nə­dir,­ har­dan gəl­mi­siz?
    Da­nış­ma­ğa ma­cal ta­pan Tap­dıq ki­şi aram-aram söh­bə­tə baş­la­dı.
    -Adım Tap­dıq­dır. Xəs­tə nə­vəm de­yil.
    Hə­kim­lər­dən bi­ri höv­sə­lə­siz so­ruş­du.
    -Bəs nə­yi­si­niz?
    -Bi­lir­siz, yol ötür­düm....
    -Ma­şın­la vur­mu­suz? Tib­bi eks­per­tin rə­yi ol­ma­dan əmə­liy­ya­ta baş­la­ma­ğa ixti­ya­rı­mız yox­dur.
    Hə­kim­lər­dən bi­ri:
    -Hə, əl­bət­tə, əl­bət­tə.
    Tap­dıq ki­şi ar­tıq əsəb­lə­ri­ni ci­lov­la­ya bil­mə­di.
    -Əşi, bir mə­ri­fə­ti­niz ol­sun, im­kan ve­rin sö­zü­mü de­yim də.
    Hə­kim­lər bir - bir­lə­ri­nə ba­xıb sus­du­lar.­ Tap­dıq ki­şi sö­zü­nə da­vam et­di.
    -Gör­mür­süz, uşaq hu­şu­nu iti­rib,­ bir in­sa­fı­nız ol­sun. Da­va-dər­man elə­yin uşaq özü­nə gəl­sin, son­ra bu söh­bət­lə­ri edər­siz də.
    Bu söz­dən son­ra hə­kim­lə­rin bir ço­xu göz­dən it­di. Hə­kim­lər­dən bi­ri Tap­dıq ki­şi­nin qo­lun­dan tutub onu kə­na­ra çək­di.
    -Da­yı, bi­lir­sən nə var? Uşa­ğın va­li­dey­ni gəl­mə­yin­cə, biz heç nə edə bil­mə­yə­cə­yik.
    -Ay oğul, nə da­nı­şır­san. Heç...
    -Mən sö­zü­mü de­dim. Vəs­sa­lam.
    Hə­kim bu­nu de­yib içə­ri keç­di. Tap­dıq ki­şi bir söz de­mə­dən hə­ki­min ar­xa­sın­ca bax­dı. Ma­şı­na otu­rub Cə­li­li gö­tür­dü­yü ye­rə gəl­di. Uşa­ğın kim ol­du­ğu­nu öy­rən­mək ba­rə­də dü­şün­dü, ya­xın­lıq­da­kı kən­də dön­dü. Ar­tıq ax­şam dü­şür­dü. Qo­yun- qu­zu, mal-qa­ra­nın örüş­dən qa­yı­dan vax­tı ol­du­ğun­dan, kənd ca­maa­tı­nın ço­xu dəs­tə-dəs­tə kü­çə­lə­rə top­la­şıb, mal-qa­ra­nın, qo­yun-qu­zu­nun yo­lu­nu göz­lə­yir­di.
    Ma­şı­nı sax­la­yıb adam­lar­la sa­lam­laş­dı. Əv­vəl­cə özü­nün kim ol­du­ğu­nu de­yib, ba­şı­na gə­lən­lə­ri söy­lə­di. Tap­dıq ki­şi­nin söy­lə­dik­lə­rin­dən xə­bər­siz olan kənd ca­maa­tı çi­yin­lə­ri­ni çə­kə-çəkə da­ğı­lış­dı­lar. Bu vaxt güc­lü ya­ğış yağ­ma­ğa baş­la­dı.­ Sübh tez­dən əsən güc­lü kü­lək­dən son­ra ya­ğış gözlənilir­di. Ya­ğış­dan is­lan­mış mal-qa­ra yol­dan-riz­dən çə­kil­miş­di. An­caq ya­ğış hey ya­ğır­dı. Ma­şın­da otur­muş Tap­dıq ki­şi nə edə­cə­yi­ni dü­şü­nə­rək, bir pa­pi­ros yan­dır­dı.
    U­zaq­dan bir adam gö­rün­dü. Ya­ğış­dan qo­run­maq üçün, uzun pla­şı­nı ba­şı­na ört­dü­yün­dən, onun ki­şi və ya qa­dın ol­du­ğu­nu müəy­yən et­mək çə­tin idi. Qa­ça­raq ma­şı­na sa­rı gə­lir­di. Bəd xə­bər tez ya­yı­lar, de­yib­lər. Gə­lən adam Cə­li­lin ana­sı Zey­nəb idi.­ Zey­nə­bin ağ­la­dı­ğı­nı gö­rən Tap­dıq ki­şi ma­şın­dan dü­şüb ona ya­xın­laş­dı. İs­lan­mış saç­la­rı üzü­nə tö­kül­müş Zey­nəb, Tap­dıq ki­şi­nin göz­lə­ri­nə ba­xıb ağ­la­dı.
    -Ne­cə qıy­dın mə­nim ba­la­ma, ha­nı mə­nim Cə­li­lim?
    Tap­dıq ki­şi­nin nit­qi tu­tul­du, nə de­yə­cə­yi­ni bil­mə­di.
    Zey­nəb yük ma­şı­nı­na ya­xın­la­şıb içə­ri boy­lan­dı:
    -Cə­lil, oğ­lum, har­da­san!
    Tap­dıq ki­şi özü­nü ələ alıb təm­kin­lə de­di:
    -Qı­zım, mən in­di sə­nə hər şe­yi ba­şa sa­la­ram.
    Zey­nəb qə­zəb­lə qış­qır­dı.
    -Nə­yi ba­şa sa­la­caq­san, nə­yi?! ­Ha­nı mə­nim Cə­li­lim?! Tez ol de. Bağ­rım ya­rıl­dı, ay Al­lah.
    -Qı­zım, sə­nə yan­lış mə­lu­mat ve­rib­lər, mən uşa­ğı ya­ra­lı hal­da gör­mü­şəm. O hu­şu­nu itir­miş­di, mən də gö­tü­rüb xəs­tə­xa­na­ya apar­dım.
    -Aman al­lah.
    -Özü­nü ələ al, bu söh­bət­lə­rin vax­tı de­yil.­Tə­ci­li xəs­tə­xa­na­ya get­mə­li­sən. Bəl­kə, o, heç sənin oğ­lu­n de­yil?
    -Yox, o, ola­caq. O, yol qı­ra­ğı­na qoz yığ­ma­ğa get­miş­di. Ü­rə­yi­mə dam­mış­dı. Ay Al­lah, bu nə əzab­dır mə­nə ve­rir­sən?
    -Bəl­kə, qa­yı­dan­da ya­ğı­şa dü­şüb bir qo­hu­mun evi­nə dö­nüb? Səbr elə, özü­nü ələ al.
    -Yox, har­da ol­sa mə­ni ni­ga­ran qoy­maz­dı.­ Mə­nim ağıl­lı ba­lam, bu nə iş­di ba­şı­mı­za gəl­di?!
    -Yax­şı, qı­zım, əy­ləş ma­şı­na, ge­dək xəs­tə­xa­na­ya.
    Yol bo­yu Zey­nəb ağ­la­dıq­ca, Tap­dıq ki­şi onun ha­lı­na acı­yır­dı. Onun fik­ri­ni da­ğıt­maq üçün söh­bə­tə baş­la­dı.
    - Qı­zım, sə­nin va­li­deyn­lə­rin var?
    Zey­nəb gö­zü­nün ya­şı­nı si­lib de­di:
    - Var, uzaq­da ya­şa­yır­lar. Mən bu­ra gə­lin gəl­mi­şəm.
    - Ərin də, yə­qin, Ru­si­ya­da­dır.
    - Ru­si­ya­da ol­sa nə var­dı ki. Ha­mı Ru­si­ya­ya axı­şıb ge­dən­də, mə­nim ərim kö­nül­lü ola­raq cəb­hə­yə get­di. İki il­dir bir xə­bər yox­dur. De­yir­lər, er­mə­ni­lər əsir gö­tü­rüb­lər onu.
    Zey­nəb ye­ni­dən ağ­la­ma­ğa baş­la­dı. Tap­dıq ki­şi sar­sıldı.
    - İn­şal­lah, hər şey yax­şı olar, qı­zım.
    Zey­nəb göz­lə­ri­nin ya­şı­nı si­lib de­di:
    - Sə­nin­lə acı rəf­tar et­di­yim üçün mə­ni ba­ğış­la, əmi.
    - Bu­na gö­rə özü­nü üz­mə, qı­zım. Mə­nim də hə­ya­tım­da çə­tin an­lar çox olub. Uşaq­lı­ğım Bö­yük Və­tən mü­ha­ri­bə­si il­lə­ri­nə dü­şüb. Ata­mın üzü­nü gör­mə­mi­şəm. Bü­tün öm­rüm bo­yu əzab çək­mi­şəm, zəh­mə­tə qat­laş­mı­şam. İn­di də bu ya­şım­da be­kar da­ya­na bil­mi­rəm. Bu ma­şın­la ba­şı­mı al­da­dı­ram.
    Tap­dıq ki­şi ma­şı­nı kə­na­ra ve­rib sax­la­dı.
    - Bu­dur, çat­dıq. Qı­zım, nə la­zım ol­sa, mə­nə de, heç nə­dən çə­kin­mə. Bur­da, ma­şın­da otu­rub göz­lə­yə­cəm. Sa­də­cə, hə­kim­lər­lə söh­bət elə­mə­yə höv­sə­ləm çat­mır.
    Bu söz­dən heç nə an­la­ma­yan Zey­nəb, bir söz de­mə­dən ma­şın­dan düş­dü. Xəs­tə­xa­na­ya da­xil olub, ye­ni gə­ti­ril­miş uşa­ğı so­ruş­du. Tibb ba­cı­sı Zey­nə­bi oğ­lu­nun ya­nı­na apar­dı. Cə­lil çar­pa­yı­da uzan­mış­dı. Ağ­rı­dan za­rı­yır­dı. Zey­nəb oğ­lu­nu bu və­ziy­yət­də gö­rüb, ağ­la­ya­raq onu qu­caq­la­dı.
    - Sə­nə nə ol­du, Cə­lil, nə ol­du? Da­nış mə­nə.
    - Ağ­la­ma, ana, ötüb ke­çər.
    - Əl­bət­tə, ötüb ke­cər, oğ­lum, ha­ran ağ­rı­yır, gös­tər gö­rüm.
    Cə­lil za­rı­ya­raq köy­nə­yi­ni qal­dır­dı.
    - Qoz ağa­cın­dan yı­xıl­dım. Yer­də qu­ru bu­daq var­dı. Bu­da­ğın uc his­sə­si qar­nı­ma bat­dı.
    Zey­nəb oğ­lu­nun qar­nı­nı gö­rub az qal­dı hu­şu­nu itir­sin. Üzü­nü tibb ba­cı­sı­na çe­vi­rib so­ruş­du:
    - Oğ­lum ne­çə saat­dır bur­da­dı, bu vaxt ər­zin­də müa­yi­nə olun­ma­yıb.
    - O, mə­nim növ­bəm­də gə­ti­ril­mə­yib. Növ­bət­çi hə­kim öz ota­ğın­da­dır, on­dan so­ru­şun.
    Zey­nəb qa­pı­nı dö­yüb ota­ğa keç­di. Növ­bət­çi hə­kim çay içir­di. S­tə­ka­nı nəl­bə­ki­yə qo­yub de­di:
    -Bu­yu­run, nə la­zım­dır?
    -Mən Cə­li­lin ana­sı­yam.
    Hə­ki­min qaş­la­rı ça­tıl­dı.
    -Cə­lil? Han­sı Cə­lil?
    Zey­nəb ud­qu­nub de­di:
    -Ye­ni gə­ti­ril­miş uşa­ğın.
    Hə­kim ye­ni­dən stə­ka­nı gö­tü­rüb de­di:
    -Hə, de­mək onun adı Cə­lil­dir?!
    -O, bu vax­ta­can müa­yi­nə olun­ma­yıb?
    Hə­kim qəndqa­bın­da­kı şo­ko­lad­lar­dan bi­ri­ni gö­tü­rüb de­di:
    - Ni­yə ki, si­zin oğ­lu­nuz tib­bi eks­pert tə­rə­fin­dən yox­la­nı­lıb, ağ­rı­kə­si­ci iy­nə­lər vu­ru­lub.
    - İn­di o, ağ­rı­dan əzab çə­kir.
    - Nə qə­dər ki gec de­yil, ya­ra­nı yu­yub, ti­kiş vur­ma­lı­yıq, xey­li qan iti­rib.
    Hə­kim Zey­nə­bə ka­ğız uza­da­raq sö­zü­nə da­vam et­di:
    - Bur­da nə la­zım­dı­sa yaz­mı­şam. Biz­də heç bir dər­man lə­va­zi­ma­tı yox­dur. Bu dər­man­la­rı tə­ci­li alıb gə­ti­rin.
    Zey­nəb tez Tap­dıq ki­şi­nin ya­nı­na qac­dı. Tap­dıq ki­şi Zey­nə­bi gö­rüb ona ya­xın­laş­dı.
    - Ne­cə ol­du, qı­zım?
    - Əmi, heç bil­mi­rəm ney­lə­yim. Lap ba­şı­mı itir­mi­şəm.
    - Cə­li­lin ha­lı ne­cə­di?
    Zey­nəb əlin­də­ki ka­ğı­zı gös­tə­rib de­di:
    - Bu dər­man­la­rı tə­ci­li al­maq la­zım­dır. An­caq pu­lum yox­dur, heç bir ye­ri ta­nı­mı­ram.
    Zey­nəb bar­ma­ğın­da­kı üzü­yü çı­xa­rıb de­di:
    - Əmi, bu­nu sat­maq­da mə­nə kö­mək edər­sən?
    Tap­dıq ki­şi­nin göz­lə­ri dol­du. Hə­ki­min yaz­dı­ğı ka­ğı­zı alıb de­di:
    - Uşa­ğın ya­nı­na get, onu tək qoy­ma. Mən tez qa­yı­dı­ram.
    Tap­dıq ki­şi ma­şı­na əy­ləş­di. Zey­nəb ona ya­xın­la­şıb de­di:
    - Əmi, xa­hiş edi­rəm, üzü­yü gö­tür.
    - Adam bö­yük­lə­rin sö­zü­nü eşi­dər, qı­zım.
    Zey­nəb üzü­yü ov­cun­da sı­xıb yük ma­şı­nı­nın ar­xa­sın­ca bax­dı. Tap­dıq ki­şi qar­da­şı oğ­lu iş­lə­yən əc­za­xa­na­ya üz tut­du. Əc­za­xa­na bağ­lı idi.­Tap­dıq ki­şi qar­da­şoğ­lu ya­şa­yan evə get­mə­li ol­du. Onu evin­dən gö­tü­rüb əc­za­xa­na­ya gə­tir­di. Hə­kim yaz­dı­ğı dər­man­la­rı al­dı. O, xəs­tə­xa­na­ya ça­tan­da ar­tıq gec idi. İşıq­lar da sön­müş­dü.
    - Qı­zım, bur­da hə­kim­lər­dən kim var? Nə la­zım­dır al­mı­şam.
    - Sağ ol, əmi. Al­lah səndən ra­zı ol­sun. Sən ol­ma­say­dı­n mən nə edər­dim.
    - Uşaq ne­cə­dir?
    - İn­di ya­tıb, cox hal­sız­dır.
    - Hə­kim ota­ğın­da­dır? Ge­dim...
    - Yox, get­mə. Hə­kim de­di bu şə­rait­də heç nə et­mək müm­kün de­yil. İy­nə vu­rub get­di... De­di ayı­lan­da ça­ğı­rar­san.
    Tap­dıq ki­şi höv­sə­lə­siz dil­lən­di:
    - Elə şey olar? Lə­nət şey­ta­na.
    Zey­nəb yo­rul­muş­du. Da­nış­ma­ğa be­lə ta­qə­ti yox idi. Di­var­dan ası­lan fə­nər isı­ğın­da Zey­nə­bin yor­ğun, qa­ra göz­lə­ri pa­rıl­da­dıq­ca, Tap­dıq ki­şi­nin ürə­yi­nin ba­şı­na od dü­şür­dü.
    ­O, al­dı­ğı dər­man­la­rın üs­tü­nə pul qo­yub de­di:
    - Qı­zım, mən sübh tez­dən gə­lə­cəm.
    - Mə­nə xə­ca­lət ve­rir­sə­n, əmi. Lap ba­şı­mı itir­mi­şəm, adı­nı da so­ruş­madım.
    Tap­dıq ki­şi gü­lüm­sü­nə­rək de­di:
    - Adım Tap­dıq­dır, qon­şu kənd­də­nəm. Na­ra­hat ol­ma, mən sə­ni tək qoy­ma­ram. Müt­ləq gə­lə­cəm.
    -Sağ ol, əmi. Sən mə­nə doğ­mam ki­mi qay­ğı gös­tə­rirsən. Mən bu­nu heç vaxt unut­ma­ya­cam.
    - Yat din­cəl, ge­cən xey­rə qal­sın.
    Tap­dıq ki­şi sübh tez­dən xəs­tə­xa­na­ya qa­yıt­dı. Et­di­yi yax­şı­lıq­la­rı ba­şa çat­dır­dıq­dan son­ra ra­hat­lıq ta­pa­ca­ğı­nı dü­şü­nür­dü, har­dan bi­ləy­di ki, xəs­tə­xa­na qa­pı­sı­dan gi­rən ki­mi, Zey­nə­bin ah-na­lə­si­ni eşi­də­cək. Onun göz­lə­rin­dən sel tək axan göz yaş­la­rı­nı gö­rə­cək. Qan itir­miş Cə­li­lin ağ­rı­kə­si­ci iy­nə­dən son­ra ya­tıb bir da­ha oyan­ma­ya­ca­ğı­nı bi­lə­cək. Har­dan bi­ləy­di ki, və­tən tor­paq­la­rı­nın mü­da­fiə­si uğ­run­da oğ­lu­nu itir­miş bir şə­hid ata­sı­nın ürə­yin­də­ki ya­ra ye­ni­dən göy­nə­yə­cək.
    Dəhnəli Məmməd Hacızadə


    • aprel 2025, Dəhnəli M. H.

  • 266
Sergey Yesenin (Tərcümələr)

Firuz Mustafa

Sergey Yesenin (1895-1925) Gicitkan üstə şеh Baх, düşür aхşam. Söyüdə söykənib Yоlda durmuşam. Düşür damımıza Ayın şöləsi. Gəlir uzaqlardan Bülbülün səsi. Sоbanın kösövü Alışır par-par.......

Susqun sevdiyim

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Duyuram uzaqlardan susmağının səsini. Susqun-susqun döyünən qəlbini, nəfəsini. Duyuram istəyini, arzunu,xəyalını. Cavabı içimizi qovuran sualını. Doldurur susqunluğun könlümə qəm-kədəri. Yaşamağa məhkumuq bu taleyi,qədəri. Hərdən susqunluğuna......

Çıxa bilmir rədifli qəzəl

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Nə olub xalqa yüz illərdi ki yasdan çıxa bilmir? Bölünüb tən,yarı rusdan,yarı farsdan çıxa bilmir. Ölsə deməz "Əuzi billəhi minəş-şeytanir-racim" O səbəbdəndi ki şeytanla təmasdan......

Çatanda (Qoşma)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Çəmənə yolumu dağlardan saldım, Ömür payız oldu düzə çatanda. Tükəndi taqətim,tükəndi gücüm, Cığıra çatanda,izə çatanda. İslandım ömrümə yağan yağışdan. Giley eyləsəm nə, bəxtdən,naxışdan? Göynədim üzünə......

Yaşadıq (qəzəl)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Ayrı düşməklə bu dünyada kədər-qəm yaşadıq, Bağrımız ahla dolu gözlərimiz nəm yaşadıq. Qovruldu qəlblərimiz qalandı hicran oduna, Biz bu dünyanı cəhənnəmsə cəhənnəm yaşadıq. Nə qədər......

Darıxıram... ancaq niyə?

Şümşəd Hüseynova

Bu gün çox darıxdım... Çox gözlədim — bir səs, bir hənirti gözlədim... Gəlmədi... Məsələ bilirsiniz nə idi? Elə biri yox idi. Mən sadəcə darıxırdım, ancaq......

Zəfər Çaldı Azərbaycan

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Haray saldı bir qərinə, Dünya susdu dərd-sərinə. Sığınaraq ərəninə, Ümid dolu bağrı şan-şan, ! Şimşək kimi çaxa çaxa, Yol aldılar Qarabağa, Vuruşaraq əlbəyaxa,......

Heç

Şümşəd Hüseynova

Həyat vaxt ədalətli olmadı. vaxt eyni yerdən baxmaq olmur həyata. Bəziləri həyata bir addım öndə başlayır, bizim kimiləri isə geridən, onların ardınca yaralar......

Ölsəm də sevgim ölməz

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

İllərdir oğrun-oğrun, gizli-gizli baxışdıq. Baxışlarla dərdləşib, baxışlarla danışdıq. Beləcə baxışmaqla ömür keçir,gün keçir. Dünyadan tay-tuşumuz, yaşıdlarımız köçür. Birdən ölüb eləsəm gələndə məzarlığa, ölülər hiss etməsin......

Ulduzlar içində (qəzəl)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Ruhumuz şaddı gülüm hər gecə ulduzlar içində. Mənəm ən yalqızı gündüzləri yalqızlar içində. Üşüyür sənsiz bu payız alıbdır soyuq canımı, Ürəyim tir-tir əsir sanki qalıb......