...
  • “Dərdim, Sevincim” - Ildırım Əkbəroğlu
  • Yazarlar.AZ

  • (Sonetlər çələngi 15 nəğmədən ibarətdir. Nəğmələr doğma Azərbaycanımıza həsr edilib! Dərdim, sevincim, Azərbaycanım…)
    I
    Olmasın, olmasın sənsiz bir günüm,
    Ancaq qucağında uyuyaram mən.
    Kimə yetə bilər harayım, ünüm
    Əgər sən olmasan, ey ana Vətən.

    Qdludur torpağın əzəldən, başdan
    Dağlarda qarın da qığılcım çaxar.
    Sənin ürəyini döyündürən qan
    Mənim də qəlbimdən dolanıb axar.

    Nahaqdan qəlbimə dəyən olanda,
    Payız səması tək qəlbim dolanda,
    Ummuşam gülndən, çiçəklərindən.

    Fikirlər uçdumu uzağı çəkər,
    Görüb dərdlərini sızlasam əgər
    Demə uşaq kimi ağlar, kürəm mən.

    II

    Demə uşaq kimi ağlar, kürəm mən.
    Sənin çəkdiklərin tarixdə azmı.
    Sökülən, danılan, dağ çəkdirilən
    Bir ana övladı de, ağlamazmı?

    Çiçəklər içində çiçəyin incə,
    Nəğmən nəgmələrə ilk cığır açdı.
    Elə bir ocağa döndü ki, Gəncə
    Bütöv yer üzünə nurunu saçdı.

    Dildən dilə düşdü şöhrətin, adın
    Çoxları üstünə oynatdı atın.
    O gündən qaraya tutuldu günüm.

    Eh, bir də həyatda deyilki yalan
    Pis gözə bıçaqdır qiymətli olan
    Eşit, Azərbaycan, başına dönüm.

    III

    Eşit, Azərbaycan, başına dönüm,
    Çiçəklər oxşayar, tikanlar dalar.
    Yadından çıxıbmı “Məvailər”im…
    Qiymətli zər kimi oğurlandılar.

    Vətən yanğısıdır, Vətən yanğısı,
    Insan ürəyində dərdin dərini.
    Bəlkə də dönəndə durna sırası
    Oxuyur onların nəğmələrini.

    Dəyişən dəyişib, qalanlar qalır,
    Kimi üz çevirib astarın salır.
    Tarixsə dəyişməz həməndir, həmən.

    Pərvanə vurğundur yanarsa şamda,
    Bəzən qovurlanıb, sızıldasam da
    Sənin şöhrətinlə öyünürəm mən.

    IV

    Sənin şöhrətinlə öyünürəm mən
    Dillərdə əzbərin birmi, ikimi.
    Saysız övladın var dillərdə gəzən,
    Həsən oğlu kimi, Nizami kimi

    Çoxu çiçək olub öz çəmənində
    Olana olan tək qiymət verən az.
    Qarşımda eşmirəm ocağı mən də
    Sənin çiçəyindən gülündən olmaz.

    Düşüb şerləri hey dildən-dilə
    Sənin Nizaminin hikməti ilə
    Ilkin açmadımı dünyada bahar.

    Azmı çürüyübdür qılınclar qında,
    Ulu əsrlərin ulu yolunda
    Qartal duruşun var, qartal adın var.

    V

    Qartal duruşun var, ulu adın var.
    Cır meyvə gətirməz cır deyilsə tum.
    Doğuldun, bələyin oldu dümağ qar
    Qurdu beşiyini Turan xatunun.

    Qəlbinin mayası od idi deyə
    Oğlun da, qızın da pir bildi odu.
    Sənin sevincinə, yaşına yiyə,
    Ağsaqqal seçdilər Dədəm Qorqudu.

    Başsız el-obadan əksilməz qada,
    Ixtiyar sahibi şah olubsa da,
    Sözü ötən olub ağsaqqalının.

    Bir alaq kökündən göyərər mini
    Necə ki, görmədin Aruz kimini,
    Başından aşıbdır dövlətin, varın.

    VI

    Başından aşıbdır dövlətin, varın
    Var-dövlət daş-qaşdır, qızıldır məgər?!
    Şerin var bir bəndi fateh şahların
    Bütöv sərvətinə, zərinə dəyər.

    Çox düşüb kəsərdən baş kəsən yaraq,
    Kəsərdən düşməyib sözün sətiri.
    Haq sözü daş-qaşdan üstün tutaraq
    Dahi olmadımı oğlun Xəqani.

    Nə olsun çoxları özündən deyib,
    Həmişə başını aşağı əyib
    Meyvəli ağaclar, ay gözümə nur.

    Keçib qanımıza qəlbindəki köz,
    Nahaqdan üzünə haqq dediyin söz-
    Dünyanın özünə çıraq olubdur.

    VII

    Dünyanın özünə çıraq olubdur.
    Bir el yolunda da çıraq yandıran.
    Dilindən köz alıb, dağından qürur
    Yoluna nur oldu Xətai balan.

    Çox tapdaq olmuşdun düşmənə, yada
    Boynu bükülüydü açan gülün də.
    Həsrəti qürbətdə zoğ atdısa da
    Füzuli axır ki, ötdü dilində.

    Doğma havasını çalmaq dəmində,
    Ötə bilərsə də özgə simində….
    Daha gözəl ötüb öz simi tarın.

    Demə ki, dərd deyil, dərdsə də azdır.
    Şerini özgənin dilində yazdı
    Sinəndə göz açan söz sərrafların.

    VIII

    Sinəndə göz açan söz sərrafların
    Vaxt olub çiçəkcə anılmayıblar.
    Dilləri dillərdə ötüb onların,
    Ancaq haqq yolunda yanılmayıblar.

    Fəzlullah Nəimin iki bölünüb,
    Dözmüsən dərdini sən uda-uda.
    “Ənəlhəqq” söyləyib Allaha dönüb,
    Nəsimi – dərisi soyulubsa da.

    Tarix canı deyib hər soyan kəsə
    Ancaq görmüşük ki, soyulan isə
    Haqqın yollarına şəfəq, nur salıb.

    Onunla fəxr edib öyündüm ki, mən-
    Talanıb, soyulub, danılsan da sən,
    Çoxunun gözləri əlində qalıb.

    IX

    Çoxunun gözləri əlində qalıb
    Baxma ki, çoxları daş atıb sənə .
    Nadir əsərlərin azmı talanıb,
    Dönüb özgələrin qiymətlisinə.

    Söz də tarix deyil hər yetən dana,
    Qarğa verə bilməz bül-bül yerini.
    Məgər çıxmadımı, de öz adına
    Bodenşted Vazehin nəğmələrini?…

    Qələm dediyini deyə bilməz ox,
    Bu həyat yolundsa çox görünüb, çox,
    Talayan alçalıb, soyan alçalıb.

    Elə soyulmağın dərddimi təkcə,
    Yox, sənə can atıb yetişmədikcə….
    Çoxunu dərd alıb, fikir-qəm alıb.

    X

    Çoxunu dərd alıb, fikir-qəm alıb,
    Sən çiçək açdıqca, gətirdikcə bar.
    Bəzən də illərcə qonağın qalıb,
    Sənə quyu qazan, tor quran da var.

    Yolunda keçsək də, bir, canımızdan,
    Uyduq neçəsinin əməllərinə.
    Özümüz sıyrılıb öz qınımızdan,
    Qırdıq özümüzü düşmən yerinə.

    Qeyrət məqamında uduzmuşuq biz-
    Elə ki, bilinib kəramətimiz,
    Səni döndəriblər yola, səkiyə.

    Sənin çörəyini yeyənlər ki, var,
    Çox məqam gözləyib, çox göz qoyublar,
    Qızıl qanını da sorsunlar deyə.

    XI

    Qızıl qanını da sorsunlar deyə
    Sərhədlər keçiblər, dağlar aşıblar.
    Zoru keçməyəndə keçib hiyləyə,
    Söz verib, and içib “qardaşlaşıblar”.

    Eləı ki hiylənin yırtılıb qını,
    Əvvəl qeyrətini veriblər bada.
    Dartıb bədənindən şah damarını,
    əmzik tək əmiblər onu sonra da.

    Xəncər qayıdarmı sipər yoxdusa ,
    Övlad ürəyində təpər yoxdusa…..
    Ay anam, nə xeyri deyilən sözün.

    Mənim də öz gücüm çatır dilimə,
    Ay Vətən, günahkar özünsən demə.
    Bil, alnın açıqdır, bil, ağdır üzün.

    XII

    Bil, alnın açıqdır, bil, ağdır üzün.
    Səndə sınmaz olan duruşa əhsən .
    Ay elim, ay obam, fikir ver özün,
    Bu dərdə sənsən ki, tab gətirmisən.

    Bir de hansı qartal uça bilərdi
    Bircə qandıyla zirvə tənində.
    De, hansı torpaqda çiçək gülərdi
    Sənin torpağın tək darda, çətində.

    Paklıq ələnibdir səndəki oda,
    Bir gözün həmişə ağlayıbsa da
    Əsrlər içində gülüb bir gözün.

    Baxıb keçmişinə balan kimi mən,
    Üz tutub deyirəm, inan, ürəkdən
    Bütövdür yerişin, bütövdür sözün.

    XIII

    Bütövdür yerişin, bütövdür sözün
    Belə bir gedişi ariflər anlar.
    Qaranlıq uçruma bürünsələr də,
    Büdrəməz heç zaman bütöv olanlar.

    Mən də bir övladam yuxusu sərsəm,
    Taleh gəncliyimlə oynadı oyun.
    Adına zərrəcə ləkə gətirsəm,
    Qoy gəlsin burnumdan çörəyin, suyun.

    Özümə qənimmiş mənim bu andım….
    Ömür yollarında sərtlik qazandım….
    Alnımı daşlara hey döyə-döyə.
    Iki yad ocağa bölünməz bir ev,
    Ay Vətən, qəlbimdə bütövsən, bütöv,
    Qəlbini bölsə də Araz ikiyə.

    XIV

    Qəlbini bölsə də Araz ikiyə,
    Nəğməni bir tonda çalan tarın var.
    Üz tutub o taya “Şəhriyar” deyə
    Səsinə səs verən Bəxtiyarın var.

    Bir ağac kökündən söylə bir mənə
    Iki özgə ağac çıxa bilərmi?!
    Bir çay əsrlərlə biri-birinə
    Söykənən dağları yıxa bilərmi?!

    Açdım əllərimi qucam mən səni
    Tikanlı məftillər qoymur birini,
    Biri də halsızdır başına dönüm.

    Təki hürsün itin, yansın çırağın,
    Təki məndən olsun gələn sorağın,
    Olmasın, olmasın sənsiz bir günüm.

    XV

    Olmasın, olmasın sənsiz bir günüm,
    Demə uşaq kimi ağlar, kürəm mən.
    Eşit, Azərbaycan, başına dönüm
    Sənin şöhrətinlə öyünürəm mən

    Qartal duruşun var, ulu adın var.
    Başından aşıbdır dövlətin, varın
    Dünyanın özünə çıraq olubdur.
    Sinəndə göz açan söz sərrafların.

    Çoxunun gözləri əlində qalıb
    Çoxunu dərd alıb, fikir-qəm alıb
    Qızıl qanını da sorsunlar deyə

    Bil, alnın açıqdır, bil, ağdır üzün.
    Bütövdür yerişin, bütövdür sözün
    Qəlbini bölsə də Araz ikiyə…

    Müəllif: İLDIRIM ƏKBƏROĞLU

    Allah rəhmət eləsin… Ruhu şad olsun… Bu şeir (sonetlər) “İldırım Əkbəroğli – 70” layihəsi çərçivəsində N : 01 qeydi ilə yayımlanır. Eyni zamanda bu layihə çərçivəsində İldırım Əkbəroğlunun 70 illik yubileyi münasibəti “Yazarlar” jurnalının xüsusi buraxılışı formasında nəşr olunacaq “İldırım Əkbəroğli – 70” kitabına daxildir.

    USTAC.AZ

    WWW.YAZARLAR.AZ VƏ WWW.USTAC.AZ

    Əlaqə: Tel: (+994) 70-390-39-93 E-mail: zauryazar@mail.ru

    • dekabr 2019, Yazarlar.az

  • 123
Eləyir rədifli qəzəl Tarzən Zamiq Əliyəvə

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Zamiqin müşayəti ruhumuzu şad eləyir, O gözəl tarzənimiz qaməti şümşad eləyir. Ruhumuz huzur tapır dinləyib Zamiq tarını, Dolanır çöl- çəməni,dağ-dərəni yad eləyir. Zamiq çox da......

Qaranlığıma xoş gəldin...

Şümşəd Hüseynova

Hələ kiçik qızkən bu dünyanın yollarında qaçan zaman hiss etmişdim içimdə nələrinsə tərs getdiyini. Hələ körpəykən arzularımı deyərkən qorxardım. Ona görə yox ki, edilmirdi. Sanki......

Darıxıram (Dedim-dedi)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Dedim: -- Bir səsini eşidim barı, Deyim bircə kəlmə söz, darıxıram. Unudum bir anlıq dərdi, qubarı, Hərdən insaf eylə qız, darıxıram. Dedi: -- Sənli anlar......

Bir gözüm ölüm, bir gözüm yaşam

Şümşəd Hüseynova

Bəxtim qara gəlib ilk andan, İnsafsız həyata gözlər açandan. Bir gözüm ölümdür, bir gözüm yaşam… Yaşamı aldılar — ölüyəm indi. İnsanlar görürlər, elə bilirlər diriyəm......

Gədadadır (qəzəl)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Dəyişib çərxi fələk müşkili-dövran gədadadır, Yumubdu gözlərini verdiyi fərman gədadadır. Sehrdir,sirdir gətirib bəxti, düşüb şans əlinə, Şərəfi yoxsa da, şöhrət gədada, şan gədadadır. Elə bil,......

Səssiz Çağırış

Şümşəd Hüseynova

Bir payız səhəri gözlərimi açdığım andan üşüyürdüm. Yerim isti idi, ancaq mən niyəsə buz kimi idim. Ağlamaq istədim, ancaq göz yaşlarım qəsdimə durdu. Sanki həyat......

Olasan (qəzəl)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Yazmadı bəxt yazanım sən də mənə yar olasan, Eyləyə könlümü şad ömrümə dildar olasan. Üzərək əllərini məndən unutdun sandım, Bilməz idim bu qədər əhdə vəfadar......

Rənglər Pandemiyası

Habil Yaşar

“Rənglər Pandemiyası” romanı 2026-cı ildə nəşr ediləcək Bu tamamilə fərqli bir kitab olacaq... Pandemiya başda olmaqla, həm tarixin qaranlıq dövrlərinə səyahət edəcək, həm......

Həyatın Şirinliyi

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Köçürük şəhərə çamurdan qaçıb, Sonra dörd divarda kənd axtarırıq. Duymuruq ni Şəkər axtarırıq,qənd axtarırıq. Səhər iş,axşam ev,çırpınır ürək, Sayır bircə- bircə günləri fələk. Bahar-yaz......

Ağlayan Foto-Şəkil (“Qısa hekayələr” silsiləsindən)

Firuz Mustafa

Ağlayan Foto-Şəkil (“Qısa hekayələr” silsiləsindən) (Bu hekayıni 1-ci Cahan müharibəsindən geri dönməyən əmim Sehbalı Mustafayevin xatirəsinə həsr edirəm. Qardaş və bacıları onun yolunu gözləyə- gözləyə......